Mutlak butlanda kayyum ataması zorunluluk mu, hukuki seçenekler neler?

 

CHP'nin 38. Olağan Kurultayı'nda Özgür Özel ve Kemal Kılıçdaroğlu, eşleri Didem Özel (En solda) ve Selvi Kılıçdaroğlu (En sağda) ile birlikte oturuyor. Birlikte konuşmaları alkışlıyorlar.

Kaynak,MUSTAFA ÇİFTÇİ/ANADOLU VIA GETTY IMAGES

Fotoğraf altı yazısı,CHP'nin 38. Olağan Kurultayı'nda Özgür Özel ve Kemal Kılıçdaroğlu, eşleri Didem Özel (en solda) ve Selvi Kılıçdaroğlu (en sağda) ile birlikte oturuyor.

28 Haziran 2025

Gündemi BBC Türkçe'den takip etmek artık WhatsApp'ta da mümkün. Haberlerimizin doğrudan telefonunuza gelmesi için tıklayın.

Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) 38. Olağan Kurultayı'nın iptali istemiyle yürütülen dava ile mutlak butlan terimi, Türkiye kamuoyunun gündemine taşındı.

Gündelik hayatta pek karşılaşılmayan bu hukuki terim, hem ana akım medyada hem de sosyal medyada yoğun olarak tartışılan bir kavrama dönüştü.

Davanın yeni duruşması 30 Haziran'da görülecek ve bazı hukukçulara göre mutlak butlan kararı çıkma ihtimali bulunuyor.

Peki mutlak butlan ne demek ve davada bu yönde bir karar çıkarsa sonuçları neler olabilir?

Arapça kökenli hukuki terim

Türk Dil Kurumu'na göre butlan, Arapça kökenli bir sözcük ve geçersizlik anlamına geliyor.

Hukukta, hukuki işlemlerdeki geçersizlik türlerinden biri olarak tanımlanıyor.

BBC Türkçe'ye konuşan avukat ve Çağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Umut Yeniocak, bu kavramı açıklarken önce hukuki işlemin ne demek olduğunu anlatıyor.

Hukuki işlemin, bir hukuki sonucun ortaya çıkmasına yönelik olarak ortaya çıkan hukuki irade beyanı olduğunu söyleyen Yeniocak örnek veriyor:

"Bir şeyi satın almak için yaptığınız sözleşme ya da bir dernek, şirket ya da siyasi parti genel kurulunda alınan kararların her biri birer hukuki işlemdir."

CHP'nin 38. Olağan Kurultayı'nda Kemal Kılıçdaroğlu, konuşma yapmak üzere kürsüye çıkıyor.

Kaynak,Getty Images

Fotoğraf altı yazısı,CHP'nin 38. Olağan Kurultayı'nda Kemal Kılıçdaroğlu, konuşma yapmak üzere kürsüye çıkıyor.

Bir hukuki işlemin amaçlanan hukuki sonuçları doğurması için geçerlilik şartlarını taşımasının, yani en geniş ifadeyle hukuka uygun olmasının arandığını belirten Prof. Dr. Yeniocak, geçerlilik şartlarından birinin eksik olması durumunda işlemin geçersiz olacağını belirtiyor.

İşlemin geçersiz olmasıyla da beklenen hukuki sonuç gerçekleşmiyor.

Hukuki işlemlerde geçersizliğe sebep olarak ise yokluk, mutlak butlan, iptal edilebilirlik gibi gerekçeler öne çıkıyor.

'Kesin hükümsüzlük'

Prof. Dr. Yeniocak mutlak butlanın daha anlaşılır ifadeyle hukuken kesin hükümsüzlük demek olduğunu, zaten yeni kanunda da daha çok bu ikinci kavramın tercih edildiğini belirtiyor.

Terimin anlaşılabilmesi için gündelik hayattaki bir olaydan örnek veriyor:

"Önünüzde bir sözleşme bulunuyor. Tarafların bu sözleşmeyi yapma iradesi var ve imza da atmışlar.

"Fakat kanunen yerine getirmeleri gereken bir koşulu yerine getirmemişler. Mesela taraflar, noterde yapılması gereken bir sözleşmeyi kendi aralarında yapmışlar. İşte burada bir mutlak butlan yani kesin hükümsüzlük durumu olur. Dolayısıyla ortadaki sözleşme geçerli olmaz."